বিষয়বস্তুৰ তালিকা
ANOVA , বা ভেৰিয়েন্সৰ বিশ্লেষণ , হৈছে গোটৰ ভিতৰত বা গোটৰ মাজত গড়ৰ পাৰ্থক্য বিচাৰিবলৈ একাধিক পৰিসংখ্যাগত আৰ্হিৰ একত্ৰীকৰণ। ব্যৱহাৰকাৰীসকলে এক্সেলত ফলাফলসমূহৰ ব্যাখ্যা কৰিবলৈ এটা ANOVA বিশ্লেষণ ৰ একাধিক উপাদান ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।
ধৰক আমাৰ ওচৰত তলৰ স্ক্ৰীণশ্বটত দেখুওৱাৰ দৰে ANOVA বিশ্লেষণ ফলাফল আছে।
এই লেখাটোত আমি এক্সেল ব্যৱহাৰ কৰি পোৱা একাধিক ধৰণৰ ANOVA ফলাফলৰ ব্যাখ্যা কৰিছো।
এক্সেল ৱৰ্কবুক ডাউনলোড কৰক
এন'ভা ফলাফলৰ ব্যাখ্যা কৰা।xlsx
এক্সেলত ANOVA ফলাফলৰ ব্যাখ্যা কৰাৰ ৩ সহজ পদ্ধতি
এক্সেলত, ৩ ধৰণৰ ANOVA বিশ্লেষণ উপলব্ধ। সেইবোৰ হ’ল
(i) ANOVA: একক কাৰক: একক কাৰক ANOVA যেতিয়া এটা চলক খেলত থাকে তেতিয়া কৰা হয়। বিশ্লেষণৰ ফলাফল হ’ল তথ্য আৰ্হিটোৰ গড়ৰ কোনো উল্লেখযোগ্য পাৰ্থক্য আছে নে নাই সেইটো বিচাৰি উলিওৱা। গতিকে ই সমাধান কৰিবলগীয়া দুটা বিশিষ্ট অনুমান কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে।
(ক) শূন্য অনুমান (H 0 ): কাৰকে গোটৰ ভিতৰত বা গোটৰ মাজত গড়ৰ কোনো পাৰ্থক্য সৃষ্টি নকৰে। যদি গড়ক μ ৰে প্ৰতীকিত কৰা হয়, তেন্তে শূন্য অনুমান এই সিদ্ধান্তত উপনীত হয়: μ 1 = μ 2 = μ ৩<১০>.... = μ N .
(b) বিকল্প অনুমান (H 1 ): কাৰকে গড়ৰ যথেষ্ট পাৰ্থক্যৰ সৃষ্টি কৰে। এইদৰে বিকল্প অনুমান ৰ ফলত μ 1 ≠ μ 2 .
হয় <১>(ii)প্ৰতিলিপিকৰণৰ সৈতে ANOVA দুটা কাৰক: যেতিয়া তথ্যত কাৰক বা স্বতন্ত্ৰ চলকৰ প্ৰতিটো গোটৰ বাবে এটাতকৈ অধিক পুনৰাবৃত্তি থাকে, ব্যৱহাৰকাৰীসকলে প্ৰতিলিপি ANOVA বিশ্লেষণ ৰ সৈতে দুটা কাৰক প্ৰয়োগ কৰে। একক কাৰক ANOVA বিশ্লেষণ ৰ দৰেই, প্ৰতিলিপি বিশ্লেষণৰ সৈতে দুটা কাৰকে শূন্য অনুমান (H 0 ) ৰ দুটা ভিন্নতাৰ বাবে পৰীক্ষা কৰে।
(ক) প্ৰথম স্বাধীন চলক ৰ বাবে গোটসমূহৰ গড়ৰ কোনো পাৰ্থক্য নাই।
(b) The গোটসমূহৰ দ্বিতীয় স্বতন্ত্ৰ চলক ৰ বাবে তেওঁলোকৰ গড়ৰ কোনো পাৰ্থক্য নাই।
পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ বাবে, ব্যৱহাৰকাৰীসকলে আন এটা শূন্য অনুমান যোগ কৰিব পাৰে য'ত কোৱা হৈছে-
(গ) এটা স্বতন্ত্ৰ চলকে আনটো স্বতন্ত্ৰ চলকৰ প্ৰভাৱত কোনো প্ৰভাৱ পেলোৱা নাই বা বিপৰীতভাৱে ।
(iii) প্ৰতিলিপি অবিহনে ANOVA দুটা কাৰক:<২> যেতিয়া এটাতকৈ অধিক কাম বিভিন্ন গোটৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হয়, তেতিয়া ব্যৱহাৰকাৰীয়ে ANOVA বিশ্লেষণ ত প্ৰতিলিপি নোহোৱাকৈ দুটা কাৰক নিষ্পাদন কৰে। ফলত দুটা শূন্য অনুমান আছে।
শাৰী ৰ বাবে:
শূন্য অনুমান (H 0 ): বিভিন্ন চাকৰিৰ প্ৰকাৰৰ গড়ৰ মাজত কোনো বিশেষ পাৰ্থক্য নাই ।
স্তম্ভ ৰ বাবে:
শূন্য অনুমান (H 0 ): বিভিন্ন গোটৰ প্ৰকাৰৰ গড়ৰ মাজত কোনো বিশেষ পাৰ্থক্য নাই ।
পদ্ধতি ১: একক কাৰকৰ বাবে ANOVA ফলাফলৰ ব্যাখ্যা কৰা এক্সেলত বিশ্লেষণ
ANOVA এক্সিকিউট কৰা: একক তথ্য বিশ্লেষণ Toolpak ৰ পৰা কাৰক বিশ্লেষণ এ ব্যৱহাৰকাৰীসকলক 3 বা তাতকৈ অধিক স্বতন্ত্ৰ নমুনা (বা গোট)ৰ গড়ৰ মাজত পৰিসংখ্যাগতভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ পাৰ্থক্য আছে নে নাই সেইটো বিচাৰি উলিয়াবলৈ সহায় কৰে। তলৰ ছবিখনে পৰীক্ষাটো সম্পন্ন কৰিবলৈ উপলব্ধ তথ্যসমূহ দেখুৱাইছে।
ধৰি লওক আমি <1 ৰ মাজেৰে গৈ এক্সেলত ANOVA: একক কাৰক তথ্য বিশ্লেষণ এক্সিকিউট কৰিম> তথ্য > তথ্য বিশ্লেষণ ( বিশ্লেষণ অংশত) > এনোভা: একক কাৰক ( বিশ্লেষণ সঁজুলি ৰ অন্তৰ্গত বিকল্পসমূহ)। পৰীক্ষাৰ ফলাফল তলৰ ছবিখনত দেখুওৱা হৈছে।
ফলাফলৰ ব্যাখ্যা
প্ৰাচল: এনোভা বিশ্লেষণ এ তথ্যত শূন্য অনুমান ৰ প্ৰযোজ্যতা নিৰ্ধাৰণ কৰে। এনোভা বিশ্লেষণ ফলাফলৰ পৰা বিভিন্ন ফলাফলৰ মানসমূহে শূন্য বিশ্লেষণ অৱস্থাটো চিনাক্ত কৰিব পাৰে।
গড় আৰু ভ্যাৰিয়েন্স: সাৰাংশ ৰ পৰা আপুনি দেখিব পাৰে যে গোটসমূহৰ গড় সৰ্বাধিক (অৰ্থাৎ, 89.625 ) গোট 3 ৰ বাবে আৰু সৰ্বাধিক ভ্যাৰিয়েন্স গোট 3 ৰ বাবে পোৱা হৈছে 28.125 ২.
পৰীক্ষাৰ পৰিসংখ্যা (F) বনাম জটিল মূল্য (F Crit ): এনোভাৰ ফলাফলে পৰিসংখ্যা প্ৰদৰ্শন কৰে ( F= 8.53 ) > জটিল পৰিসংখ্যা ( F Crit =3.47 )। গতিকে তথ্য আৰ্হিটোৱে শূন্য অনুমান ক নাকচ কৰে।
পি-মান বনাম তাৎপৰ্য্য স্তৰ (ক) : আকৌ, ANOVA ফলাফলৰ পৰা, P মান (<১>০.০০১৯<২>) < উল্লেখযোগ্যতা স্তৰ ( a = 0.05 )। গতিকে, আপুনি ক’ব পাৰে যে উপায়বোৰ বেলেগ আৰু শূন্য অনুমান নাকচ কৰিব পাৰে।
Read More: কেনেকৈ এক্সেলত এনোভাৰ ফলাফল গ্ৰাফ কৰিবলৈ (৩টা উপযুক্ত উদাহৰণ)
পদ্ধতি ২: এক্সেলত প্ৰতিলিপি বিশ্লেষণৰ সৈতে দুটা-কাৰকৰ বাবে ANOVA ফলাফল ডিকোড কৰা
বিকল্পভাৱে, ANOVA: প্ৰতিলিপিকৰণৰ সৈতে দুটা কাৰক এ দুটাতকৈ অধিক গোটৰ গড়ৰ মাজৰ পাৰ্থক্য মূল্যায়ন কৰে। এই বিশ্লেষণ সম্পন্ন কৰিবলৈ তলৰ তথ্যসমূহ নিযুক্ত কৰোঁ আহক।
এনোভা: প্ৰতিলিপি বিশ্লেষণৰ সৈতে দুটা কাৰক সম্পন্ন কৰাৰ পিছত, ফলাফল নিম্নলিখিতৰ দৰে হ'ব পাৰে .
ফলৰ ব্যাখ্যা
প্যাৰামিটাৰ: P মান কেৱল ৰ হিচাপে কাম কৰে শূন্য অনুমান ৰ প্ৰত্যাখ্যান বা গ্ৰহণৰ বাবে প্ৰাচল।
চলক 1 উল্লেখযোগ্য অৱস্থা: চলক 1 (অৰ্থাৎ, নমুনা ) ৰ P মান (অৰ্থাৎ, 0.730 ) উল্লেখযোগ্যতা স্তৰ তকৈ বেছি (অৰ্থাৎ. , <১>০.০৫<২>)। এইদৰে, চলক 1 এ শূন্য অনুমান নাকচ কৰিব নোৱাৰে।
চলক 2 উল্লেখযোগ্য অৱস্থা: চলক 1 ৰ দৰেই, চলক 2 (অৰ্থাৎ, স্তম্ভ ) ৰ এটা P মান (অৰ্থাৎ, 0.112 ) যিটো 0.05 তকৈ বেছি। এই ক্ষেত্ৰত চলক 2 ও শূন্য অনুমান ৰ অন্তৰ্গত। গতিকে সাধনবোৰ হ'ল
পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ অৱস্থা: চলক 1 আৰু 2 ৰ কোনো ধৰণৰ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া নাই উল্লেখযোগ্যতা স্তৰ তকৈ বেছি P মান (অৰ্থাৎ, 0.175 ) (অৰ্থাৎ, 0.05 )।
সামগ্ৰিকভাৱে কোনো চলকেই ইটোৱে সিটোৰ ওপৰত কোনো উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলোৱা নাই।
গড় পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া: গোট A , <ৰ বাবে গড়ৰ ভিতৰত ১>B , আৰু C , গোট A ৰ গড় সৰ্বাধিক। কিন্তু এই গড় মানবোৰে এই তুলনা গুৰুত্বপূৰ্ণ নে নহয় ক’ব নোৱাৰে। এই ক্ষেত্ৰত আমি গ্ৰুপ 1 , 2 , আৰু 3 ৰ বাবে গড় মান চাব পাৰো।
গোট 1 , 2 , আৰু 3 ৰ গড় মানসমূহৰ গোট 3 ৰ বাবে অধিক মান আছে। কিন্তু যিহেতু কোনো চলকৰ ইটোৱে সিটোৰ ওপৰত বিশেষ প্ৰভাৱ নপৰে।
আৰু, কোনো উল্লেখযোগ্য পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ প্ৰভাৱ নাই কাৰণ প্ৰৱেশসমূহ এটা পৰিসৰৰ ভিতৰত যাদৃচ্ছিক আৰু পুনৰাবৃত্তিমূলক যেন লাগে।
অধিক পঢ়ক: এক্সেলত দুমুখীয়া ANOVA ফলাফলৰ ব্যাখ্যা কেনেকৈ কৰিব পাৰি
পদ্ধতি ৩: প্ৰতিলিপি অবিহনে দুটা কাৰকৰ বাবে ANOVA ফলাফল অনুবাদ কৰা এক্সেলত বিশ্লেষণ
যেতিয়া দুয়োটা কাৰকে বা চলকেই নিৰ্ভৰশীল চলকসমূহক প্ৰভাৱিত কৰে, ব্যৱহাৰকাৰীসকলে সাধাৰণতে ANOVA: প্ৰতিলিপি বিশ্লেষণ অবিহনে দুটা কাৰক এক্সিকিউট কৰে। ধৰি লওক আমি এনে বিশ্লেষণ কৰিবলৈ পিছৰ তথ্যসমূহ ব্যৱহাৰ কৰো।
প্ৰতিলিপি বিশ্লেষণ অবিহনে দুটা কাৰকৰ ফলাফল দেখাত...নিম্নলিখিত।
ফলৰ ব্যাখ্যা
প্ৰাচলসমূহ: প্ৰতিলিপি অবিহনে দুটা-কাৰক ANOVA বিশ্লেষণ ৰ প্ৰাচলসমূহ একেধৰণৰ একক কাৰক ANOVA ।
পৰীক্ষাৰ পৰিসংখ্যা (F) বনাম জটিল মূল্য (F Crit ): দুয়োটা চলকৰ বাবে, পৰিসংখ্যা মানসমূহ ( F= 1.064, 3.234 ) < <১>জটিল পৰিসংখ্যা ( F সমালোচনাত্মক =6.944, 6.944 )। ফলত ডাটা মডেলে Null Hypothesis নাকচ কৰিব নোৱাৰে। গতিকে, গড়বোৰ সমতুল্য।
P-মূল্য বনাম তাৎপৰ্য্য স্তৰ (a): এতিয়া, <1 ত>ANOVA ফলাফল, P মান ( 0.426, 0.146 ) > উল্লেখযোগ্যতা স্তৰ ( a = 0.05 )। তেনে ক্ষেত্ৰত আপুনি ক'ব পাৰে যে মাধ্যমবোৰ একে আৰু শূন্য অনুমান গ্ৰহণ কৰিব পাৰে।
Read More: <১>এক্সেলত দুমুখীয়া ANOVA কেনেকৈ কৰিব লাগে (সহজ পদক্ষেপৰ সৈতে)
উপসংহাৰ
এই লেখাটোত আমি ANOVA ৰ প্ৰকাৰসমূহ বৰ্ণনা কৰিছো বিশ্লেষণ আৰু এক্সেলত ANOVA ফলাফলৰ ব্যাখ্যা কৰাৰ উপায় প্ৰদৰ্শন কৰা। আমি আশা কৰোঁ এই প্ৰবন্ধটোৱে আপোনাক ফলাফল বুজিবলৈ সহায় কৰিব আৰু আপোনাৰ তথ্যৰ সৈতে সৰ্বোত্তমভাৱে খাপ খোৱা নিজ নিজ ANOVA বিশ্লেষণ বাছি ল'বলৈ আপোনাক ওপৰৰ হাত দিব। যদি আপোনাৰ অধিক অনুসন্ধান আছে বা যোগ কৰিবলগীয়া কিবা আছে তেন্তে মন্তব্য কৰক।
আমাৰ আচৰিত ৱেবছাইট লৈ দ্ৰুতভাৱে চাওক আৰু এক্সেলত আমাৰ শেহতীয়া প্ৰবন্ধসমূহ চাওক। শুভ এক্সেলিং।
